Homestay là một loại hình du lịch lý tưởng đối với các du khách yêu thích khám phá văn hóa tại các vùng đất mới, đặc biệt là các bạn trẻ ưa đi “phượt”. Khi đi du lịch homestay, thay vì ở khách sạn hoặc nhà nghỉ, du khách sẽ ở ngay tại nhà của dân bản địa để có một góc nhìn gần gũi và thực tế hơn với cách sống và nền văn hóa của chính cư dân. Khách được xem như một thành viên của gia đình và tham gia vào các sinh hoạt đời thường như ăn cơm chung mâm và trò chuyện trao đổi với các thành viên.
Với cảnh quan thiên nhiên tươi đẹp, hùng vĩ và còn lưu giữ nhiều nét hoang sơ, Vườn Quốc gia Ba Bể từ lâu đã trở thành điểm du lịch sinh thái hấp dẫn của Bắc Kạn nói riêng và vùng Việt Bắc nói chung. Tại đây, nhiều dịch vụ du lịch do người dân địa phương tổ chức như đưa khách tham quan hồ Ba Bể, thăm hệ thống hang động kỳ vĩ gồm động Hua Mạ, động Puông, ngắm Ao Tiên trên lưng chừng núi bằng thuyền, xuồng… Du khách ưa thích mạo hiểm có thể cùng người dân bản địa đi thăm các cánh rừng nguyên sinh với những cây cổ thụ hàng nghìn năm tuổi; thăm các bản làng dân tộc Tày, Nùng, Mông, Dao và đi các chợ phiên để mua các sản phẩm đặc sản của địa phương. Đặc biệt, du khách tới đây thường đến với bản Pác Ngòi hoặc chọn cách đi thuyền sang bản Bó Lù và Cốc Tộc. Đây là những bản nhỏ của cư dân vùng hồ, nằm nép mình ven các bãi bồi màu mỡ, người dân ở đây vẫn giữ nguyên vẹn tập quán sinh hoạt truyền thống.
Đến đây, du khách có thể đi bộ thưởng ngoạn phong cảnh thiên nhiên hữu tình, được thưởng thức các tiết mục hát then, hát lượn của các thiếu nữ dân tộc Tày, cùng nếm thứ rượu ngô men lá thơm nồng và món cơm lam, cá hồ nướng… Dịch vụ du lịch homestay xuất hiện đầu tiên ở bản Pác Ngòi sau mở rộng ra các thôn bản khác như: Cốc Tộc, Bó Lù, Bản Cám… Đến nay, các thôn Pác Ngòi, Bó Lù, Cốc Tộc, Đầu Đẳng, Nà Bản nằm xung quanh khu vực hồ Ba Bể đều đã phát triển loại hình du lịch cộng đồng gắn với dịch vụ du lịch sinh thái đem lại hiệu quả kinh tế cao. Ở các thôn bản này đã hình thành được 43 nhà nghỉ và các dịch vụ khác như: Bán hàng, chở khách bằng xuồng máy. Ngoài ra, để thu hút du khách, các nhà nghỉ tại đây đã tự đầu tư học ngoại ngữ, học nấu ăn, thành lập đội văn nghệ thường xuyên phục vụ du khách khi có nhu cầu./.
