Cá chốt có mặt hầu như khắp lưu vực sông Cửu Long, nhưng ngon nhất vẫn là cá chốt Bạc Liêu. Khi trời sắp sa mưa, cá chốt ở những vùng này con nào con nấy mập ú, bụng mang nặng đùm trứng vàng hươm, đua nhau theo kinh rạch lên đồng đẻ trứng. Đó là lúc đánh bắt cá về chế biến những món ngon đậm đà hương vị.
Cá chốt kho sả ớt
Cá chốt kho sả ớt là món cực ngon lại dễ nấu. Sả bằm chung với ớt cho vô ơ cá chốt kho trên bếp lửa, trong chốc lát đã bay tỏa mùi thơm đến xót ruột. Chỉ cần chan chút nước cá kho với cơm trắng cũng đủ ngon miệng bụng no rồi. Thịt cá béo mà không ngậy, vị bùi của đùm trứng hòa trong mùi thơm nồng của sả ớt càng khiến thực khách thỏa mãn dịch vị.
Cá chốt nấu me non
Có thể có nhiều món canh chua từ cá chốt, nấu với cơm mẻ, với bông so đũa hoặc lá me non. Mỗi món canh đều có hương vị riêng, nhưng thanh tao nhất phải kể đến nấu với lá me non. Món này càng ngon khi người ta ngày càng… ngại đi hái lá me non, vừa cực mà công xá chẳng bao nhiêu. Đây là lý do khiến cho món ăn này càng trở nên quý hiếm, không phải muốn ăn lúc nào cũng được.
Mùi me non hơi ngái, nước chua dịu, gắp con cá chốt đã nấu trong nước me không còn mùi cá nữa mà chấm vào chén nước mắm có dầm vài trái ớt hiểm thì ngon thấu trời ông địa. Húp chén nước canh chua thanh tao, người quên đi muôn phần mệt mỏi vì không những lá me cung cấp vitamin C mà còn là hương thiên nhiên mà nghệ thuật nấu nướng đôi khi đã quên phần nào.
Cá chốt om chuối xanh
Cá chốt còn được chế biến một món ngon khá độc đáo nữa đó là om chuối xanh. Cá chốt làm sạch, ướp đủ gia vị, chuối chát xanh thái từng miếng rồi om chung với cá. Cách làm giống như om chuối xanh với ốc bươu nhưng có điều làm sao cho con cá sau khi om chín vẫn phải còn nguyên hình thì mới bắt mắt. Cá om chuối vừa có mùi thơm của cá, của sả, vị cay nồng của ớt, cảm giác béo ngọt đậm đà của chuối, tất cả như thấm dịu vào miệng tạo thành hương vị chân chất mà đậm dấu ấn làng quê.
Mắm cá chốt
Để có hũ mắm cá chốt hấp dẫn, ngâm cá trong nước lạnh chừng mười lăm phút, chặt hai ngạnh to dính ở đầu, bỏ ruột, rửa sạch, để ngoài trời phơi cho vừa ráo thì đem vào ướp muối. Trước đây, người ta thường rang muối cho đến khi muối hết nổ, đem xuống để nguội mới ướp cá. Khác với mắm cá lóc, khi ướp muối làm mắm cá chốt, người ta còn ướp thêm ít rượu đế, đường, thính…
Cá chốt nhỏ nên khi ướp, dùng tay trộn đều cá vào muối, rượu, thính (không phân thành lớp như cá lóc). Trộn thật đều rồi cho vào hũ, gáo dừa ém chặt lại, phía trên chèn vỉ gài dọc dừa cho cứng. Trên cùng đổ nước muối nấu loãng. Khoảng hơn một tuần sau là lấy mắm ra ăn được.
Ngoài ra, cá chốt còn dùng để kho tiêu, kho nghệ…, món nào cũng thơm ngon, nhiều hương vị, để lại những ấn tượng khó phai trong lòng du khách khi đến với mảnh đất Bạc Liêu bạt ngàn sông nước./.
