Món ăn dân dã của vùng Kinh Bắc mang hương vị đồng quê làm nao lòng bao du khách xa gần: Ngoài bánh phu thê Đình Bảng, bánh tẻ làng Chờ, bánh khúc làng Diềm phải kể đến vị đậm đà của nem làng Bùi Xá, xã Ninh Xá, huyện Thuận Thành.
Dọc QL38, qua thôn Bùi Xá, chúng tôi dễ dàng bắt gặp những tấm biển hiệu “Đặc sản Nem Bùi”. Mùi thơm của thính gạo cứ ngào ngạt lan tỏa khắp nơi. Nghề làm nem ở đây đã có hàng trăm năm, đời này kế tiếp đời kia phát triển và gìn giữ nghề cha ông để lại.
Ông Nguyễn Văn Thành một trong những người làm nem lâu đời ở làng cho biết: “Trong những năm kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, chiến tranh loạn lạc, người dân di tản khắp nơi, nghề làm nem bị mai một. Những năm gần đây chúng tôi đang cố gắng khôi phục sản xuất giao bán khắp nơi. Thương hiệu nem làng Bùi ngày càng có vị thế sánh ngang nem Phùng…”.
Mỗi nhà một bí quyết, nhưng đều thơm ngon. Nếu ai một lần thưởng thức món nem này hẳn sẽ không thể nào quên vị bùi bùi của bì lợn quyện trong thính. Điểm đặc biệt nữa của món nem này chính là rất nhiều thịt nạc ba chỉ và nạc vai. Vị ngọt tự nhiên từ thịt được ngấu khi ăn kèm với lá sung và lá đinh lăng khiến thực khách ăn mãi mà chẳng chán.
Theo người dân địa phương thì nguyên liệu làm món nem Bùi nhất thiết phải là giống lợn ỉ đen, lưng gẫy hình yên ngựa, mõm ngắn nuôi bằng cám gạo và bèo cái, hoặc rau chuối. Cả con lợn thịt ra cũng chỉ lấy được hai cái thăn và phần mỡ gáy để làm nem. Công đoạn làm rất công phu và cẩn thận để giữ vệ sinh an toàn thực phẩm.
Họ dùng dao sắc thái thịt chỉ, rồi sử dụng tỏi, ớt, dấm chua bóp với thính gạo xay, nắm thật chặt rồi gói lại bằng lá chuối. Sau 3 ngày nem tự chín quện mùi thơm hấp dẫn. Mở lá chuối ra, chiếc nem hình vuông được cô chặt có màu hồng nhạt, mùi thơm của thính, vị béo ngậy, chua của thịt hấp dẫn người ăn.
Nem làng Bùi trở thành món quà quê được bao người trong và ngoài nước ưa chuộng. Vào mùa đông giá lạnh, nhiều cơ sở sản xuất lớn còn đưa nem Bùi xuất khẩu sang các nước như Pháp, Đức, Nhật… cho những người con đất Việt thưởng thức hương vị quê hương./.
