Thế nên mới có câu: “Một lần đến thác Đồng Quan/ Ưu tư tan hết, nấc thang thiên đàng”. Không gian ở nơi đây thật khác lạ, tiếng nước chảy ào ào suốt ngày đêm, cây cối um tùm, chim kêu chíu chít… khiến bất kỳ ai cũng xua tan mọi ưu tư để thả hồn theo thiên nhiên.
Chỉ cách trung tâm huyện Như Xuân vài km, thác Đồng Quan bắt nguồn từ đỉnh núi Bù Mùn, cao hơn 1.000m so với mức nước biển qua các lũng núi rồi tạo thành dòng chảy không ngừng. Mùa hè đến nơi đây có không khí mát mẻ trong lành, thác nước đổ xuống cuồn cuộn tung bọt trắng xóa. Vùng nước rộng dưới chân thác trong suốt như pha lê, nhìn xuyên suốt tận đáy. Những ngày nắng nóng, đắm mình trong làn nước mát và không gian rừng nguyên sinh tràn ngập màu xanh là điều rất thú vị.
Sang thu, những vạt rừng đã được phủ kín bởi những đám hoa tím, đỏ, vàng đủ màu khiến cho du khách vô cùng thích thú. Cảnh sắc thiên nhiên cộng với sự tạo dựng của bàn tay con người, biến nơi đây thành khu du lịch Nghỉ dưỡng rất lý tưởng. Không ít bạn trẻ đã lựa chọn nơi đây thành điểm hẹn hò, chụp ảnh đám cưới, đi picnic…
Dứt ra khỏi những vạt hoa đua nhau khoe sắc tiếng nước chảy róc rách, cuộn mình tung bọt trắng xóa tỏa ra từ các phiến đá khiến du khách không khỏi bị hấp dẫn. Dòng nước trong vắt, mát lạnh, có vị ngọt tự nhiên, chiều dài của suối khoảng 500m, chảy vắt ngang các phiến đá, có dộ dốc thoai thoải rất dễ đi lên. Hiện huyện Như Xuân đã kêu gọi đầu tư theo hướng xã hội hóa nên đường đi lên được đổ bê tông rất thuận lợi cho việc đi lại. Du khách thoải mái ngắm, chụp ảnh, nô đùa với làn nước mà không phải lo lắng về việc mất an toàn.
Được biết, ngày 14/03/2016 huyện Như Xuân đã tổ chức lễ công bố quyết định số 180/QĐ/UBND, ngày 15 tháng 01 năm 2016 UBND tỉnh về việc xếp hạng di tích danh lam thắng cảnh thác Đồng Quan, xã Hóa Quỳ. Di tích Thác Đồng Quan nằm trong khu vực cư trú của đồng bào các dân tộc Thái, Mường, Thổ, ở đây các bản làng của các dân tộc người còn bảo tồn được những nét đặc sắc như các phong tục tập quán, các làn điệu dân ca, nghề thủ công truyền thống, văn hóa ẩm thực, trang phục truyền thống… trở thành một nơi danh lam thắng cảnh lý thú và là tiềm năng du lịch sinh thái cộng đồng.
Du khách đến đây ngoài việc được chiêm ngưỡng cảnh quan, được đắm mình trong dòng nước trong vắt,còn được thưởng thức các món ăn dân tộc, nguyên liệu chủ yếu là sẵn có ở địa phương. Nào là măng luộc nguyên bắp, sắn luộc, khoai nướng, cá nướng, canh đắng, gà nấu lá sắn… được phục vụ ngay tại các chòi chan hòa thiên nhiên, phía dưới nước vẫn hát bài ca rì rào./.
